III. Aşot

Daha 972 yılında doğudaki savaş yeniden ele alındı ve imparatorun Mezopotamya'da ve Meyyafarikin arazisine yaptığı bir taarruzla başlatıldı. Ancak esas savaş, Nikephoros Phokas'ın başarılarının sağlamlaştırılması ve devam ettirilmesi gereken Suriye'de cereyan etti. Kısa bir süre önce Mısır'da hakimiyetlerini kurmuş olan Fatimiler, iktidarlarını Önasya'ya yaymış ve daha 971'de Antakya üzerine bir taarruzda bulunmuştu. Çimiskes'in 974 ve özellikle 975 seferi, gerçek bir Haçlı seferi ruhu taşıyan kuvvetli bir mukabil darbe anlamı taşımaktaydı. İmparator nisan başında Antakya'dan Emesa (Hıms) ve oradan da kısa bir mukavemeti müteakip sukut eden Baalbak üzerine yürüdü. Dimaşk da muzaffer imparatora teslim oldu; onun yüksek hakimiyetini tanıdı ve haraç vermek mükellefiyetini yükledi. Çimiskes bundan sonra kutsal ülke Filistin içine girdi, Tiberias, Nazareth, sahil şehri Akka ve nihayet Mısırlı Arapların ana üssünü teşkil eden Kaysariye'yi aldı. Kutsal şehir Kudüs artık hiç de uzakta değildi, ama imparator gerektiğinden daha acele edilecek yapılacak bir yürüyüşün arzettiği tehlikeyi idrak etti. İşgal olunan bütün şehirlere imparatorluk kumandanları tayin edildiler. Çimiskes müttefik Ermeni Kralı III. Aşot'a şu sözlerle başlayan bir zafername gönderdi: "Bütün Finike, Filistin ve Suriye Arapların boyunduruğundan kurtarılmış olup Romalıların hakimiyetini kabul etmiştir" Bu son cümle görüldüğü gibi çok mübalağadır ve gerçekten ulaşılanı değil, yaptığı bu haçlı seferinde imparatorun varmayı istediği hedefi belirlemektedir. Ancak onun süratli bir zafer yürüyüşü ile elde ettikleri de pek büyük başarıydı: Nikephoros Phokas'ın fethileri sadece emniyet altına alınmakta kalmamış, daha da genişletilmiş ve bu suretle Önasya'da Bizans devletinin öncülüğü üstünlüğü kuvvetle perçinlenmişti. Çimiskes büyük seferinden İstanbul'a öldürücü bir hastalık ile döndü; muhtemelen tifüse tutulmuştu. 10 Ocak 976'da öldü. Şanlı söhretli saltanatı beklenmedik bir zamanda, sadece 6 yıl sürdükten sonra, sona ermişti.

(Georg Ostrogorsky, Bizans Devleti Tarihi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, çev. Fikret Işıltan, Ankara, s.275-276)

Foto Linki