I. Nikephoros (Ekümenik Patrik)

I. Nikephoros ile devletin başına yine muktedir bir hükümdar geçmiş bulunuyordu. Nikephoros kilisenin adamı değildi; ruhani sınıftan imparatorluk emrine tabi olmasını talep etmişti, ama ortodoks idi ve prensip bakımından tasvirler kültüne bağlıydı. Oğlu ve veliahdi Stavrakios'u İrene'nin akrabalarından Atinalı Theophano ile evlendirme suretiyle, kendisinden önceki idarenin tasvirlere dost tutumunu muhafazaya kararlı olduğunu belirtmişti. Fakat, özellikle Tarasios'un ölümünden sonra (25 Şubat 806) patriklik tahtına alim tarih yazarı Nikephoros'u tayin etmiş bulunmasıyla, hükümet ve K-kilise idaresinin radikal keşişler partisiyle münasebetleri yeniden gerginleşmiş oldu. Fakat o da, aynen Tarasios gibi, patriklik tahtına yükseltilmeden önce yüksek bir devlet memuruydu ve kilise siyaseti bakımından aynı ılımlı istikameti temsil ediyordu. 

(Georg Ostrogorsky, Bizans Devleti Tarihi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, çev. Fikret Işıltan, Ankara, s.173-174)

V. Leon, barış halinden, tasvir kırıcı planlarını gerçekleştirmek hususunda faydalandı. İmparatorun tasviri kırıcı gayesi Ortodoks kilisesinin birbiriyle çekişmekte olan kanatlarını birleştirdi. Patrik Nikephoros, yeniden alevlenen tasvir kırıcı mücadelede bir zamanki düşmanı, Studios manastırı başrahibi Theodoros ile aynı safta yer aldı. Her iki din adamı yazdıkları çok sayıda makale ile ve büyük bir şevkle resimler kültünü savunarak, imparatorun inanç sorunlarına müdahalesine karşı kesin bir tavır takılırlar. Kudret araçlarının üstünlüğü önce imparatorun gayretlerini zafere götürdü. Theodoros ile taraftarlarının bir çoğu sürgüne gönderilmeye ve ağır muamelelere katlanmak zorunda kaldılar. Nikephoros azledildi. Patriklik tahtına saray muhitinden Theodotos Melissenos çıktı. 

Amorion hanedanının kurucusu II. Mikhail cehaleti kibar Bizanslılara alay konusu olan kaba-saba bir savaşçıydı. Fakat ne enerjiden, ne akıldan, ne de ölçüden yoksundu. Onun saltanat devrinde dini mücadeleye bir sükûnet hakim oldu. Tasvir taraftarlarının takibinden vazgeçildiği gibi başlarında eski patrik Nikephoros ve başrahip Theodoros bulunduğu halde sürgünler geri çağrıldı. II. Mikhail kendisini bu işlerden uzak tutan bir tavır takındı.

(Georg Ostrogorsky, Bizans Devleti Tarihi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, çev. Fikret Işıltan, Ankara, s.188-189-190)

Foto Linki