Aleksios Mosele (General)

VI. Konstantinos artık idareyi eline alabilecek bir yaşa ulaşmış olduğu halde haris imparatoriçe iktidarı elinden çıkarmayı arzu etmemekteydi. Genç imparator, üzerinde baskı yapan otoriter vesayete isyan ediyor ve bu suretle annesi ile müşaviri hadım Stavrakios'a karşı, giderek sertleşen bir anlaşmazlık havasına giriyordu. Şiddetli bir tasvir kırıcı olan Mikhail Lakhanodrakon, VI. Konstantinos'un en yakın adamlarından birisi olmuştu. Bununla beraber enerjik imparatoriçe 790'da hazırlanan bir suikasti patlak vermeden bastırmaya muvaffak olunca şimdiye kadar sadece fiilen mevcut olan üstün durumunu artık resmen de meşru hale getirebilecek kadar kuvvetli olduğunu sandı. Ordudan, hükümdarlığı kendisine nakil ve onu birinci sırada, VI. Konstantinos'u ise kendisinin müşterek hükümdarı olarak ikinci sırada zikreden bir yemin talep etti. Artık Avrupa eyaletleri birliklerinden ibaret olan başşehir garnizonu hiç itirazda bulunmadan istenilen yemini etti; buna mukabil Irene'nin teşebbüsü, tasvir taraftarı imparatoriçeye pek mütemayil bulunmayan Armeniakon theması birliklerinde kuvvetli bir mukavemetle karşılaştı. Diğer Anadolu themalarını da saran ve ordunun hanedanın hukuku namına harekete geçerek sadece hüküm sürme hırslısı imparatoriçenin arzusunu reddetmekle kalmayıp VI. Konstantinos'u tek başına hükümdar ilan etmesiyle sonuçlanan bir mukabil hareket vuku buldu (ekim 790).

Irine oyunu kaybetmişti; imparatorluk sarayını terk etmek zorunda kaldı. Bununla beraber imparatoriçenin taraftarları, VI. Konstantinos'dan onun geri dönmesi müsadesini koparıncaya kadar durup dinlenmeden uğraştılar. 792 ocak ayından itibaren yine eski formül uygulanmaya başlandı: Konstantinos ve Irene. Genç imparatorun gösterdiği zaaf taraftarlarını hayal sukutuna uğratmıştı; başkaca VI. Konstantinos'un 792 temmuzunda vuku bulan Bulgar savaşındaki şerefsizce tutumu da buna eklendi. Muhalefetin V. Konstantinos'un hayatta bulunan oğullarının en yaşlısı sıfatıyla büyük sevgi ve hürmet duyduğu "caesar" Nikephoros lehine yeniden bir hareket belirdi. Fakat bu sefer VI.Konstantinos süratle müdahale ederek amcasının gözlerini oydurduğu gibi babasının diğer dört kardeşinin de dillerini koparttı. Bir zamanlar Konstantinos lehinde, Irene aleyhinde girişilen harekatı idare etmiş bulunan Armeniakon theması strategos'u Aleksios'un da gözleri çıkarıldı. Fakat bunun üzerine Armeniakon bölgesinde muazzam bir isyan koptu ve VI. Konstantinos, eski taraftarlarına karşı tam anlamıyla savaşa girmek zorunda kaldı. İsyan büyük bir vahşete tenkil edildi, fakat burada genç imparatorun bir zamanlar sahip olduğu sempati hisleri de yerlerini acı ve müthiş bir düşmanlığa terk etmiş oldular. 

(Georg Ostrogorsky, Bizans Devleti Tarihi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, çev. Fikret Işıltan, Ankara, s.166-167)