Henry Roche

 Fransa’dan Mora’ya ilk giden askerî birlik de Fransız komutan Baleste’nin birliği idi. Aleksandr İpsilantis 1821 isyanına başlamadan önce borç aramak için geldiği Avrupa’da, Yunan ordusunun ilk çekirdeğini oluşturacak Fransız komutan Baleste’nin küçük birliği ile Trieste’de karşılaştı. Baleste uzun yıllar Girit’te yaşamış güvenilir ve cesur bir asker olmasına rağmen savaş deneyimi yoktu. Yunanlılar ile ilgili ilk bilgileri tüccar olan babasından öğrenmişti. İyi Yunanca konuşan Baleste, isyanın Avrupa’da duyulması ile birlikte Yunan ordusuna asker toplamak için çalışmalara başladı. Avrupa’da Yunan isyanına dâhil olmak için Baleste’nin oluşturduğu bu ilk küçük birliğin Fransa’da kurulmasının yanı sıra Yunan isyanında önemli görevlerde bulunan birçok Fransız kumandan da harekete geçmişti. Bu kumandanlar arasında en önemli isim olan Charles Fabvier Napolyon’un ordusunda savaşmış zeki, hırslı ve çalışkan bir askerdi. Fabvier, 1805 yılında askerî okuldan mezun olarak orduya katıldıktan sonra, 1807 yılında Fransa adına İran’da askeri elçilikle görevlendirildi. Fabvier bu ilk deneyiminden sonra Fransa’nın 1812’deki Rusya saldırısında büyük orduda bulundu. Özgürlükçü düşüncelere sahip bir asker olan Fabvier, Fransa’da gücünü kaybeden Napolyon’un diğer askerleri gibi büyük acılar çekti, hatta bir dönem Fransa’dan sürüldü. İspanyolların savaşına katıldığı gibi İspanya Yunan komitesinin toplantılarına da iştirak etti., 1823 yılında İngiltere’ye giderek bir grup liberal ile görüştü. Fabvier 1824 yılında Mora’ya gittiğinde Yunan liderlere bazı öneriler sunduktan sonra birkaç ay içinde İngiltere’ye geri döndü ve oradan da Belçika’ya geçti. Çantasında Yunanlılar ile yapmış olduğu ve Yunan topraklarında tarım ve endüstri alanında yapılacak yatırımlar ile ilgili malumat içeren bir antlaşmayı gezdiriyordu. Fabvier tekrar Mora’ya dönerek, Yunanların yeni tarım metodlarını ve üretim için yeni endüstri kuruluşları ile ham mamulleri nasıl işleyeceklerini öğrenmelerini sağlayacak bir eğitim programı hazırladı ve uygulamaya başladı. Ancak isyanın şartları değişmiş, 1825 Şubat ayında İbrahim Paşa askerleri ile birlikte Mora’ya gelerek Mora’yı kontrolü altına almayı başarmıştı. Bu ortamda hiç kimse kurulacak tarımsal ve endüstrisel bir koloni ile ilgilenmeyeceğinden Yunan ordusuna asker olarak katılmaya karar verdi. Fabvier 4 Temmuz 1825’te Nauplia’da yapılan törenle görevine başladıktan sonra Yunan isyanının önemli kumandanlarından biri oldu.

1825 yılının yaz aylarında Fabvier’in Yunan ordusunda göreve başlamasından sonra başka bir Fransız asker General Roche de Nauplia’da göründü. Fabvier gibi özgürlükçü düşüncelere sahip bir asker olan General Roche de Napolyon’un ordusunda savaşmasına rağmen, Fransa’nın tekrar restore edilmesinde Burbon hanedanına hizmet etmişti. İngilizlerden nefret eden General Roche Mora’da Paris Yunan komitesinin bir üyesi olarak görev yapıyor ve Yunanlılara yardım konusunda Fransa ile Yunanlı isyancılar arasında son derece etkin bir rol oynuyordu.677

Fransızlar isyanı desteklemek için çırpınmalarına rağmen Yunanlılar 1825 yılında İngiltere’nin koruması altına girmek istediklerini bildiren bazı başvurularda bulunmuşlardı. Bu durum başta General Roche olmak üzere birçok Fransız Yunanseveri şok ettiği gibi bu olay sonrasında Fransız Yunanseverler, Yunanlılara duydukları güveni de kaybettiler. General Roche, Fransa Yunan komitesi adına Yunan Devleti’ne bir protesto mektubu göndermek istedi. Ancak Yunan geçici hükümeti tarafından bu başvuru dikkate alınmadı.

(Hasan Demirhan, İngiltere'nin Balkan Politikası ve Yunanistan, Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013, Edirne, s. 242-243-244)