Şeyh Şamil
Anadolu Ermenilerinin durumu, 1859'da, Şeyh Şamil'in Ruslar tarafından yenilgiye uğratılmasının ardından sürgün edilen Güney Kafkasyalı Çerkeslerin geçimlerini sağlamanın kolay bir yolu olarak Ermenileri yağmalamaya başlamasıyla daha da kötüleşti. Ermeniler durumlarını İstanbul'a şikayet ettiler. Ancak Amira sınıfı ve patrikhane onlara pek kulak asmadı, çünkü onların gözünde Anadolu Ermenileri, kendi rafine kültürlerini ve duyarlılıklarını paylaşmayan köylülerdi. Saray da duymazdan geldi, çünkü 1839 Tanzimat Fermanı'nın Müslümanlar ve gayrimüslimler arasındaki eşitliği ilan etmesi, Müslümanları, özellikle de Kürtleri kızdırmıştı. Sonuç olarak, Osmanlı devleti, 1840'ların sonlarından beri devam eden bir durum olan, Müslüman tebaasından bazılarının, yani Kürtler ve Çeçenler'in Ermeni tebaasına yönelik sürekli saldırılarını ve yağmalarını engelleyemedi veya engellemedi. Başka bir deyişle, Anadolu Ermenileri terk edilmişti.
(Baskın Oran, Minorities and Minority Rights in Turkey: From the Ottoman Empire to the Present State, trans. by. John William Day, Boulder: Lynne Rienner Publishers, 2021, s.20)
Yorumlar
Yorum Gönder