Petros (Petrobey) Mavromichalis

1818 yılında derneğin merkezi İsyanbul’a Manuel Ksanthos’un evine taşındı. Filiki Eterya’nın merkezinin İstanbul’a taşınması ile birlikte dernek çok hızlı bir şekilde büyümeye başladı. Yeni bir organizasyon sistemi kuruldu. On iki “havari” atandı ve her birine belirli bir bölgeyi örgütleme görevi verildi. İstanbul’dan Yunan bölgelerine ve Tuna Prensliklerine kadar olan bölgede gizli hücreler ağı kuruldu. Para toplandı ve Yunan yaşam merkezlerine talimatlar gönderildi. Filiki Eterya bu dönemde birçok önemli ismi, üyesi olmaya ikna etti. Bunlar arasında Odessa’da Kara Yorgi, Mora’daki ünlü kleftlerden Th. Kolokotrones, Balyabadra (Patras) Metropolitliği Piskoposu Germanos, Mani başkanı Mavromichalis, Tuna Prensliklerinde bulunan Fenerliler ve birçok toprak sahibi zengin soylular sayılabilir.

(Hasan Demirhan, İngiltere'nin Balkan Politikası ve Yunanistan, Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013, Edirne, s. 105)

Aleksandr İpsilantis Tuna Prensliklerinde isyana başladığında kardeşi Dimitrios’u Mora isyanına liderlik yapması için bölgeye göndermişti. Dimitri’nin dışında Filiki Eterya’nın Mora’daki sürdürdüğü çalışmaların sonucu olarak isyanda liderlik yapacak birçok önemli isim de ortaya çıkmıştı. Bu isimler arasında Fenerli asil ailelerden birine mensup olan Aleksandr Mavrokordotos, Suliotların lideri Marka Botsaris, ünlü bir kleft lideri olan Thedoros Kolokotronis, Manyotların reisi Mavromihalis, Balyabadra (Patras) Patriği Germanos sayılabilir.

İsyanda Manyalıların lideri olan Mavromihalis ismi, Yunan İsyanı’nı anlatan birçok kaynakta Türk takma adı olan Petro Bey olarak geçmektedir.

(Hasan Demirhan, İngiltere'nin Balkan Politikası ve Yunanistan, Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013, Edirne, s. 142)

Yunanlıların isyan sürecinde ilk meclis denemesi, isyanda Petrobey olarak anılan Petros Mavromikhalis tarafından gerçekleştirildi. Petrobey isyana başlar başlamaz, ilk olarak; Avrupalıların dikkatlerini Mora’ya çekerek, isyana yardım etmelerini sağlamak istiyordu. Ancak Avrupa’daki politik durum bu isteğin karşılanması için uygun değildi. Bunun üzerine Petrobey isyanı yönetmek için bir meclis kurmayı düşündü ve bu düşüncesini Messina da gerçekleştirdi. Petrobey, kurduğu bu meclise Mayıs 1821’de Çamlıca, Suluca ve İpsara adalarındaki isyancıları da davet ettiyse de adalılar bu daveti kabul etmediler. Haziran ayında tekrar Stemnitsa’da toplanan bu meclis Petrobey’i başkan seçti. Ancak Petrobey’in girişimi Dimitrios İpsilantis’in Mora’ya gelmesi ile bir sonuca varamadı.

Epidor’daki seçimlerin ardından bir yıl sonra, yani 1822 yılında yapılması gereken seçimler biraz gecikti ve 1823 yılının Nisan ayında yapılarak Astros’ta ikinci ulusal meclis toplandı. Seçimler düzenli bir şekilde gerçekleşmediğinden seçilen meclis kimseyi memnun edemedi. Astros’ta açılan meclis, Petrobey’i başkan, Kolokotronis’i başkan yardımcısı, Mavrokordotos’u ise genel sekreter olarak atadı. Ancak kurulan bu yapı da ilk meclis gibi Yunan tarihinde etkili olamadı.

Astros’ta seçilen meclisin etkin olamaması üzerine buradan ayrılan temsilciler Çamlıca Adası’ndan Koundauriotis’in başkanlığında Kranidi’de yeni bir meclis açtılar. Açılan bu meclisle aynı anda iki milli meclis ve iki yönetim birimi oluşmuştu. Bunun sonucu olarak iki meclis birbirine düştü ve kanlı bir iç savaş başladı. Aralık ayında Astros Meclisi, Başkan Petrobey’i sürmüştü. Kolokotronis ise ondan önce ayrılmıştı. Astros Meclisi, başkanlığa Koundauriotis’i seçince iç savaş biraz yavaşladı. Tam suların durulduğu düşünülürken, bu sefer de yeni bir meclisin açıldığı duyuldu. Ekim 1824’de de Negris, Salona’da ulusal bir meclis toplamak için çalışmalara başlamıştı. Bu yeni girişim Yunan iç savaşını tekrar tetikledi.

(Hasan Demirhan, İngiltere'nin Balkan Politikası ve Yunanistan, Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013, Edirne, s. 190-191-192)

Foto Linki