II. Athanasius (Patrik)

Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’un fethinden sonra 1 Haziran 1453’te Ayasofya’da ilk Cuma namazını kıldırmış sonra Patriklik makamıyla ilgilenmişti. Fatih, Ortodoks Patriğin saygı sunmaya gelmeyişine şaşırıyordu. Patriğin ziyarete gelmemesinin sebebi ise kısa süre sonra anlaşıldı. Ortodoks Hristiyanlarının lideri sayılan Patriklik makamı Patrik II. Anastasios’un istifasından beri boş bulunuyordu.

Katolik ve Ortodoks kiliselerinin birbirlerinden ayrılmasından sonra bu iki kilisenin birleştirilmesi için birçok girişim olmuştu. Ancak mezhepler arasındaki karşılıklı nefret yüzünden bu teşebbüslerin hiç biri başarılı olamadı. Osmanlı Devleti’nin güçlenmesi ve Hristiyanların hâkimiyetini tehdit etmeye başlamasıyla kiliselerin birleşmesi daha sık gündeme gelmeye başladı. Son Bizans İmparatoru XI. Konstantinos da Papalık’tan yardım sağlamak için bir girişimde bulundu. Roma’dan gelen Kardinal İsidoros, Patrikhane’yi bir tarafa bırakarak, 12 Aralık 1452 günü Ayasofya’da Katolik usullerine göre bir ayin tertipledi ve Patrikhane’nin Roma Kilisesi’ne katıldığını açıkladı. Patrik II: Anastosios bu emrivakiye büyük tepki göstererek istifa etti. 

(Hasan Demirhan, İngiltere'nin Balkan Politikası ve Yunanistan, Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013, Edirne, s. 88)