Köprülü Fazıl Ahmed Paşa

Sadrazam.

Sadrazam Fazıl Ahmed Paşa, 1663'te Avusturya seferinde Uyvar'ı fethetmişti. Viyana'nın surları ve tahkimatı zayıf olduğu için fethe uygun durumdaydı. Osmanlı ordusu, Sengotar'da Avusturya kuvvetleri tarafından karşılandı. Meydan muharebesinin başlarında Osmanlılar üstünlüğü ele geçirdiler. Ancak bu muharebe için Avusturya'ya hiç ummadıkları bir ülkeden yardım gelmişti. Fransız birliklerinin muharebeye müdahalesi, Avusturya'yı bozgundan kurtardığı gibi savaşı aleyhimize çevirdi.

Sadrazam, Fransızlar'ın Sengotar'da Avusturyalılar'a, Girit'te de Venedikliler'e yardımlarından dolayı Fransa'ya kızgındı. Fazıl Ahmed Paşa, bu yüzden Fransız elçisini İstanbul'a gelişinde sıradan bir törenle karşılattı. Elçiyi protokol kurallarına aykırı olarak ayakta değil, oturduğu yerde kabul etti, neredeyse yüzüne bile bakmadı. Avusturya ve Venedik'e yardım ettiği için hem Fransa'ya hem de elçisi La Haye'e hakaretler etti. La Haye'in sadrazam tarafından ikinci kabulü de birincisini aratmadı ve yine elçiye ağır hakaretler etti. La Haye hakaretlere dayanamadı ve tercümanın elindeki kapitülasyonlara dair antlaşmayı kaptığı gibi Fazıl Ahmed Paşa'nın ayaklarının önüne attı. Yaşananlardan pişman olan La Haye, sadrazamdan özür diledikten sonra serbest bırakıldı.

(Erhan Afyoncu, 3 Nisan 2016, Sabah)

------------

Kaptan-ı Derya Yusuf Paşa komutasında düzenlenen ilk seferle birlikte 22 Ağustos 1645’te Girit’te Hanya alınmış böylece Osmanlılarla Venedik arasında yaklaşık 25 yıl süren Girit savaşları başlamıştı. Yusuf Paşa’dan sonra Girit serdarı tayin edilen Deli Hüseyin Paşa’nın yürüttüğü faaliyetlerle, 16 Kasım 1646’da Resmo alındı. Bundan sonra savaş, adanın idare merkezi ve en müstahkem şehri olan Kandiye üzerinde yoğunlaştı. Bu tarihten itibaren Fazıl Ahmed Paşa’nın 1669’da şehri almasına kadar lağım savaşlarıyla ve adaya gönderilmeye çalışılan zahire ve mühimmat için yürütülen donanma savaşlarıyla ünlü bir dönem yaşandı. Yapılan bu mücadele sonucunda 6 Eylül 1669 imzalanan 17 maddelik barış antlaşması ile Girit Osmanlı Devleti’ne dahil oldu.

(Hasan Demirhan, İngiltere'nin Balkan Politikası ve Yunanistan, Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013, Edirne, s. 22)

Osmanlı Devleti’nde yüksek bir mevkiye getirilen ilk Fenerli, Sadrazam Köprülü Fazıl Ahmed Paşa tarafından 1699 yılında Divan-ı Hümayun tercümanlığına atanan Panagiotis Nikousios idi.

(Hasan Demirhan, İngiltere'nin Balkan Politikası ve Yunanistan, Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013, Edirne, s. 95)

Foto Linki