Bahai Mehmed Efendi

 Şeyhülislam.

1654 yılında Şeyhülislam Bahai Mehmed Efendi, İzmir Konsolosu’nun yargılanması meselesinden dolayı azledilmiştir. İngiliz tüccarlar, İzmir Kadısı Haşimizade’ye başvurarak kadının İzmir’deki İngiliz konsolosunu yargılamalarını talep etmişlerdi. İzmir Kadısı Haşimizade’nin bu davaya bakmak için konsolosu celbi itiraza neden oldu. Konsolosun itirazı aslında yerinde görülüyor, fakat tavrı çok küstahtı. 19’uncu asrın diplomatları hatta taşralardaki konsolos bile bazen ölçüyü kaçırarak valiyi ve Babıâli’yi taciz etse de 17’nci yüzyılın bir Osmanlı yetkilisi bu tavırlara müsaade edemezdi.

İzmir konsolosunun devlet aleyhine faaliyetlerde bulunduğu ve savaş halindeki Venedik kalyonlarına zahire sağladığını İzmir Kadısı kendisine bildirdiğinden Şeyhülislam Bahai Efendi’nin Sadrazam Melek Ahmet Paşa’ya İngiliz Elçisi Thomas Bendis’in uyarılması konusunda ısrar ettiği açıktır. Ne yazık ki sadrazamın şeyhülislama arka çıkmadığı görülüyor. Oysa Bahai Efendi İngiliz sefirini çağırdı ve kendisine bu konsolosu azletmeleri gerektiğini bildirdi. Sefir ise şeyhülislamın bu talebini soğukkanlı bir şekilde reddetti. Bu nedenle çıkan kavga İngiliz elçisinin şeyhülislamın konağına hapsedilmesiyle sonuçlandı. Hiç kuşkusuz ki sonunda şeyhülislam azledildi.

(İlber Ortaylı, 3 Nisan 2016, Hürriyet)